Nagenoeg alle meetuitslagen aan bemestingsmachines zijn niet openbaar. Dat maakt het onmogelijk om te controleren of de emissiefactoren die aan de verschillende bemestingsmachines zijn toegekend door de overheid kloppen. Dat stellen de onafhankelijke onderzoekers Jaap Hanekamp en Marcel Crok in hun brief aan de internationale reviewcommissie Ammoniak onder leiding van de Britse stikstofprofessor Mark Sutton. De commissie is deze week in Nederland voor de toetsing van de wetenschappelijke onderbouwing van het Nederlandse ammoniakbeleid.
Staatssecretaris Sharon Dijksma beloofde de Tweede Kamer in oktober vorig jaar de onderbouwing van het ammoniakbeleid nogmaals internationaal te laten toetsen, nadat er wederom veel discussie was ontstaan over de juistheid ervan. Hanekamp en Crok begonnen dit voorjaar aan hun toetsing van het ammoniakbeleid.
Metingen niet openbaar
De ammoniakemissies die vrijkomen bij het bemesten van grasland hebben een relatief groot aandeel in de totale ammoniakemissie in Nederland. Met name Wageningen Universiteit heeft veel gemeten aan de emissies bij en na bemesten. Op basis van die metingen zijn emissiefactoren vastgesteld voor de verschillende bemestingsmachines. Alleen de uiteindelijke emissiefactoren zijn openbaar gemaakt, niet de meetresultaten zelf. Hanekamp en Crok willen toetsen of de emissiefactoren die binnen het ammoniakbeleid gelden, overeenstemmen met de daadwerkelijke meetuitslagen. Zij klopten meermalen aan bij Wageningen Universiteit voor de meetuitslagen, maar kregen als antwoord dat de meetgegevens niet beschikbaar zijn.
Brief aan Sutton
Deze week vindt een internationale toetsing plaats van de wetenschappelijke onderbouwing van het Nederlandse ammoniakbeleid. De vijfkoppige reviewcommissie, onder leiding van de Britse stikstofhoogleraar Mark Sutton, trekt drie dagen uit voor deze klus. Diverse deskundigen werden door het minsterie van EZ uitgenodigd om hun visie te geven aan de commissie. Ook Marcel Crok, projectleider van het Ammoniakonderzoek 2015, waarvoor V-focus de crowdfunding faciliteert, was uitgenodigd. Crok en medeteamlid Jaap Hanekamp bedankten het ministerie van Economische Zaken vriendelijk voor de uitnodiging, maar besloten niet te gaan. Enerzijds omdat hun eigen review nog onvoldoende ver gevorderd is om nu al een goed onderbouwd oordeel te kunnen geven, maar veel zwaarder woog voor beiden het achter houden van de meetuitslagen door Wageningen Universiteit, zo schreven zij in hun brief. Het ministerie vroeg Crok en Hanekamp in feite hun visie te geven op een wetenschappelijke onderbouwing die niet openbaar is en niet ingezien mocht worden.
V-focus wel bij review
Ook Geesje Rotgers van V-focus was door het ministerie van Economische Zaken gevraagd haar visie te geven op de onderbouwing van het Nederlandse ammoniakmodel. Zij legde de vraag neer die eerder uit het V-focusonderzoek naar voren kwam: in hoeverre hebben de maatregelen die boeren nemen effect. Uit de berekeningen blijkt bijvoorbeeld dat emissiearme bemesting en huisvesting een groot effect hebben, terwijl dit uit de daadwerkelijke metingen van het RIVM aan de lucht- en neerslagkwaliteit niet blijkt. Verder vroeg ze aandacht voor de continue herberekeningen van de emissies en deposities door de wetenschap. Boeren op Schiermonnikoog moeten bijvoorbeeld maatregelen nemen op basis van de uitkomsten van het rekenmodel Aerius. Iedere nieuwe versie van Aerius geeft echter weer een andere uitkomst. Naast het feit dat dit praktisch onwerkbaar is, geeft het ook aan dat de wetenschap weinig zeker is van haar zaak.
