Hank Bartelink is directeur-bestuurder van LandschappenNL en zit aan de hoofdtafel van het Landbouwakkoord.
U bent optimistisch over de gesprekken met de boeren over een Landbouwakkoord. Wat maakt u optimistisch?
Ik ben optimistisch over het welslagen van het akkoord, simpelweg omdat we met elkaar aan de slag moeten in het landelijk gebied. De toestand van de natuur is belabberd, de biodiversiteit holt al decennia achteruit en het landschap verschraalt waar we bij staan. Bovendien is de manier waarop we thans ons voedsel produceren op hoofdlijnen niet langer houdbaar. We moeten met zijn allen toe naar een landbouw die weer in balans is met de omgeving. En alleen wanneer we met elkaar een beeld hebben bij de toekomst van de landbouw, zijn we in staat om voor de boer een aannemelijk en perspectiefrijk toekomstbeeld te schetsen. Landbouw en natuur hebben elkaar nodig, er is sprake van een hoge mate van wederkerigheid.
Welke veranderingen zijn er volgens u nodig in de landbouw om de kwaliteit van natuur en landschap te verbeteren?
Noodzakelijke veranderingen in de landbouw betreffen met name een versterking van de grondgebondenheid, een oplossing voor het mestvraagstuk en een reductie van het gebruik van kunstmest en van chemische bestrijdingsmiddelen. Dergelijke maatregelen moeten leiden tot een significante afname van de druk van de landbouw op de leefomgeving, denk daarbij aan minder stikstofuitstoot, minder verdroging, minder gif in bodem en water, en minder CO2-uitstoot. Naast al deze ‘minders’ verwachten we van de landbouw ook heel veel ‘meer’: een grotere rol in beheer van het landschap, een sterkere bijdrage aan het natuurbeheer, en een verhoging van het aandeel gezond voedsel, bijdragen aan het vasthouden van water, gastheer zijn van het landelijk gebied. Dat vraagt omgekeerd van de maatschappij heldere doelstellingen, voldoende financiële middelen om te kunnen veranderen, zicht op een nieuw (en blijvend) verdienmodel en vertrouwen in politiek en bestuur.
Is er volgens u meer samenwerking nodig tussen de Landschappen (en andere natuurorganisaties) en boeren?
Meer samenwerking is absoluut nuttig en noodzakelijk. We hebben elkaar nodig om onder andere de transitie naar natuurinclusieve kringlooplandbouw echt vorm te kunnen geven. We moeten daarom naar nog meer samenwerking ‘op de grond’, bijvoorbeeld door boeren verantwoordelijk te maken voor onderhoud van landschapselementen, door afspraken te maken over watergebruik. Alleen zo kunnen we echt bijdragen aan het herstel van biodiversiteit, natuur en landschap. En daar hebben we allemaal baat bij.
