Veel weiden en vaste mest, dat heeft de voorkeur, maar met drijfmest kun je ook wat. Aldus Theo Nieuwenhuis. Als spreker tijdens Melken voor Morgen vertelde hij over het onderwerp ‘bodem en mest’.
De kwaliteit van mest is afhankelijk van hoe je de koeien voert. De mest beïnvloedt de bodem en van deze bodem komt het voer dat de koe ingaat. “Het is dus een kringloop”, vertelt Nieuwenhuis.
Mest gaat rotten als het teveel eiwit en te weinig koolstof bevat. Een complex systeem wordt afgebroken tot eenvoudig oplosbare stoffen, zoals NH3, methaan en H2S. Het tegenovergestelde van rotting is rijping. Een proces waarbij een stof transformeert in een andere stof en wordt behouden in het koolstofsysteem. Hierbij ontstaan eiwitten en aminozuren.
Met ammoniak en nitraat kan een koe niks. Kalium is van belang voor het transport van water in de planten, maar kent in de bemesting en diervoeding absoluut een maximum. Een te hoge waarde is toxisch voor zowel de plant als de koe. “Daarnaast is er bij veel kalium minder ruimte voor sporenelementen.” Aldus Nieuwenhuis. Het kaliumgehalte in het gras is te verlagen door minder mest uit te rijden per bemesting en dus vaker te bemesten. Ook water toevoegen helpt. Kalium is lastig uit de kringloop te krijgen. Wat je kan doen is de aanvoer van kalirijke aardappels en kalirijk krachtvoer beperken. Op zandgronden spoelt kalium meer uit.
“Verder moet je letten op niet meer eiwit voeren dan nodig is”, vertelt Nieuwenhuis. Tegenwoordig functioneert het uitscheiden van ureum via de urine, nefrose, minder goed dan vroeger. Waar een koe vroeger 3.000 milligram per 100 milliliter urine uitscheidde, is dat nu nog 1.000 milligram. Hierdoor ontstaat overbelasting van de lever en de nieren. Ureum dat niet via de urine het lichaam uitgaat, verdwijnt via bijvoorbeeld de uier, de slijmvliezen, het kalf, de baarmoeder of eierstokken. Dit belast de koe extra, waardoor klauw- en vruchtbaarheidsproblemen ontstaan.
Melken voor Morgen Rundveehouderij vond plaats op donderdag 14 oktober bij evenementenlocatie De Boerinn in Kamerik. Abonnees van de vakbladen Veehouderij Techniek, V-Focus, Veehouder en Veearts, Elite en Veearts konden het kennisevenement gratis online volgen of ter plaatse met korting. Vier sprekers gingen in op de toekomst van drijfmest, voeding, sensortechniek en de emissiearme stal.
Tekst Klariena Flikweert
