Het is de laatste maanden topdrukte aan het ‘stikstofloket’ van ons researchteam ammoniak. In de afgelopen jaren toetsten wij de beleidsonderbouwing en constateerden dat hiermee het nodige mis is. Onder ‘ons researchteam’ schaar ik dan de wetenschappers Jaap Hanekamp en Matt Briggs, onderzoeksfinancier Mesdag Zuivelfonds en V-focus. Dit researchteam kreeg aardig wat steun vanuit de landbouw, maar werd verguisd door menig bestuurder en beleidsmaker.
Tot afgelopen zomer. Eind mei haalde de Raad van State het Programma Aanpak Stikstof (PAS) onderuit. Eigenlijk niet zo’n verrassing. Lambert Polinder van Exlan Consultants schreef in 2015 al in V-focus over een groot hiaat in het PAS. Welbeschouwd heeft de Coöperatie Mobilisation for the Environment (MOB) nog knap lang werk gehad om het beleid definitief onderuit te krijgen. En dan te bedenken dat het stikstofprogramma vóór de PAS ook al onderuit was gegaan op ongeveer dezelfde punten. Het staat nu 2-0 voor de NGO’s.
Het was niet de landbouw die de deur van ons ‘stikstofloket’ platliep, het waren vooral partijen van buiten de landbouw. Zij waren zich eigenlijk nooit zo bewust geweest van de hiaten in het stikstofbeleid en snapten nauwelijks wat er mis was gegaan. Logisch, dit programma was vooral opgetuigd voor de veehouderij. De beleidsmakers en projectontwikkelaars buiten de landbouw waren er dan ook in één keer klaar mee: PAS passé! Maar wat nu wel?
Wat me opviel is dat beleidsmakers en politici harder lopen voor de projecten buiten de landbouw. De industrie, infrastructuur en landbouw zitten momenteel in hetzelfde stikstofschuitje. Dan zou je denken dat partijen het beste samen optrekken, opdat zij geen speelbal worden van politici en NGO’s. Maar dat gebeurt helaas niet. Alleen al binnen de landbouw zie je een enorme versnippering, elke sector kiest voor eigenbelang. Daarmee dwing je straks de politiek om te kiezen: tussen industrie & infrastructuur en landbouw. In de provincie Noord-Brabant zagen we al wat dan de uitkomst wordt: zelfs landbouwminnende partijen kiezen in dat geval voor industrie & infrastructuur. Op landelijk niveau zal dat niet anders zijn.
