Het Verenigd Koninkrijk heeft in 2020 formeel de Europese Unie verlaten. Wat zijn na vijf jaar de gevolgen voor Britse landbouwers als direct gevolg van de Brexit.

Met het uittreden uit de EU voert het VK niet langer het EU Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. De vier deellanden van het VK zijn nu zelf verantwoordelijk voor het landbouwbeleid.

In Engeland is de regering gestart met de uitfasering van de hectarebetalingen. In plaats hiervan heeft de regering vrijwillige zogeheten Environmental Land Management-programma’s geïntroduceerd. Deze programma’s zijn bedoeld om boeren te stimuleren maatregelen toe te passen die bijdragen aan de verbetering van het milieu, het behoud en herstel van de natuur en aan klimaatmitigatie en -adaptatie. Ze vragen nieuwe inspanningen onder het motto publiek geld voor publieke diensten.

Nog wel hectarepremies in Schotland, Wales en Noord Ierland

In Schotland, Wales en Noord Ierland ontvangen boeren nog hectarebetalingen, maar ook deze landen gaan de betalingsprogramma’s hervormen. Wat de lange-termijn impact is van de veranderingen in het landbouwbeleid op de inkomens van boeren, de voedselproductie, de natuur en het klimaat is nog onduidelijk.

Douanekwesties

Een belangrijk gevolg van de Brexit voor de Britse landbouw zijn de eisen en controles bij de uitvoer van producten naar de EU. Vóór de Brexit waren deze op basis van de interne marktregels beperkt. De extra administratie en kosten voor de controles zijn in het bijzonder problematisch voor kleine exporteurs van landbouwproducten en voedsel. Het exportvolume van de Britse voedingsmiddelen en dranken naar de EU is sinds 2019 met 34 procent afgenomen.

De vorige Britse regering beloofde de administratieve lasten te verminderen door één digitaal platform te introduceren, het Single Trade Window, waar importeurs en exporteurs alle nodige documentatie kunnen uploaden. Maar de huidige regering heeft dit voorstel tot tenminste 2026 in de ijskast gezet.

Handel tussen Nederland en VK

Het VK is een van de belangrijkste handelspartners van Nederland. De certificeringseisen en controles bij de grenspassage blijven een uitdaging vormen voor veel Nederlandse bedrijven. Ze zijn vooral belastend bij de handel in bederfelijke producten zoals fruit, groenten en vlees. De meest recente analyse van Wageningen Universiteit laat zien dat de groei van de waarde van de Nederlandse landbouwexport naar het Verenigd Koninkrijk sinds de Brexit is achtergebleven ten opzichte van de export naar EU-markten.

Visumplicht voor nieuwe werknemers uit de EU

Vóór de Brexit waren veel van de werknemers werkzaam in de fruit- en groentesector en in de voedselverwerkende industrie afkomstig uit andere EU-landen. Sinds de Brexit geldt voor EU-burgers dat zij een werkvisum nodig hebben in het Verenigd koninkrijk. Er zijn nu minder arbeidskrachten uit EU-landen in het VK. In 2019 is wel een visumprogramma voor seizoensmedewerkers geïntroduceerd. Alsnog kent mensen uit de EU te werk stellen in het VK meer administratieve lasten.

Om personeelstekorten te vermijden heeft de regering in 2019 het zogeheten Seasonal Workers Scheme heringevoerd. Dit visumprogramma biedt bedrijven de mogelijkheid om werknemers uit het buitenland in te huren voor een beperkte periode, in de meeste gevallen maximaal zes maanden, om seizoensgebonden werk te verrichten. De nieuwe immigratieregels betekenen hoe dan ook voor werkgevers extra administratieve lasten en kosten.

Bron: Agroberichten Buitenland