Column

Kom we geven de landbouw de schuld

“Waarom kijk je bij het verlies van biodiversiteit alleen naar de rol van stikstof, er zijn toch meer oorzaken”, vroeg ik aan een wetenschapper. “Omdat de financier dat wil”, was het antwoord. De financier was in dit geval een belangenorganisatie van natuurbeheerders. Het is niet moeilijk om te voorspellen hoe dit onderzoek opgepakt gaat worden door die natuurbeheerders: ‘Onze natuur wordt vernield door stikstof uit de landbouw, zie dit wetenschappelijke onderzoek’.

Omstreeks dezelfde tijd piekte de mestfraude in de media, één en één is twee, door sommige media werd mestfraude aangewezen als de belangrijkste dader van de wegkwijnende flora en fauna.

Gewiekste (belangen)organisaties weten het handig aan te pakken. Via de wetenschap en de media drukken zij stevig hun stempel op het beleid. Een blik in de subsidieregisters van de provincies leert vervolgens dat het dezelfde organisaties zijn waar de subsidiegelden naar toe gaan om de problemen die de landbouw veroorzaakt op te lossen.

Landbouw gemakkelijk en lucratief doelwit

De landbouw is een gemakkelijk en lucratief doelwit. Gemakkelijk omdat de landbouw fouten maakt, zij wil toch intensiveren en haar schaal vergroten in gebieden waar dat niet past. Dat wekt weerstand op. En dat de landbouw ook een aandeel heeft in de milieuvervuiling staat buiten kijf. Wie geschoren wordt, moet stil zitten. Lucratief omdat er relatief veel Europees, nationaal en regionaal subsidiegeld beschikbaar is voor het oplossen van problemen die de landbouw veroorzaakt. Verschillende partijen die de landbouwproblemen op de kaart zetten, delen mee in de subsidiegelden voor het oplossen ervan.

Er is nog een goede reden om de schuld bij de landbouw neer te leggen. Het voorkomt dat het eigen handelen tegen het licht wordt gehouden. Een tweede belangrijke oorzaak van biodiversiteitsverlies in natuurgebieden betreft verkeerde keuzes door terreinbeheerders. De eenzijdige blik op stikstof voorkomt dat deze missers aan de kaak worden gesteld.

Geen oplossingen

Een eenzijdige benadering van vraagstukken leidt niet tot (kosten)effectieve, snelle  oplossingen. Zie het biodiversiteitsvraagstuk en het weidevogelvraagstuk. De eenzijdige focus op de landbouw leidt ertoe dat het probleem niet snel van de agenda verdwijnt, maar langdurig blijft voortbestaan. En dat lijkt ook precies de bedoeling, want zo kan er tot in lengte van jaren geprofiteerd worden van subsidiebudgetten voor onderzoek, voor het oplossen van problematieken, voor de eigen organisatie.

Meepraten over dit thema?

Kom naar de thema-avond over landbouw in de media en wetenschap, op 7 februari in Bunnik. De avond wordt georganiseerd door Vork (uitgeverij Agrio) en V-focus (uitgeverij AgriMedia Wageningen). Meer informatie en inschrijven: thema-avond kom we geven de landbouw de schuld.

V-focus Nieuwsbrief

Nieuwsbrief Wil je ook de nieuwsbrief ontvangen en op de hoogte blijven?